Koza, klimatyzator czy IR — co najtaniej ogrzeje domek drewniany 5×5?

Jaką moc grzewczą potrzebuje domek drewniany 5×5?

Zwykle od 1 do 5 kW, zależnie od izolacji i temperatury na zewnątrz.
Dobrze ocieplony domek drewniany 5×5, z wełną w ścianach i dachu oraz szczelną stolarką, potrzebuje około 40–60 W na metr kwadratowy w mroźny dzień. To daje 1–1,5 kW mocy. Domek z samych bali 28–45 mm, bez dodatkowej izolacji, bywa bardziej energochłonny. W mrozy zapotrzebowanie może wynieść 100–150 W na metr kwadratowy, czyli 2,5–3,75 kW. W nieszczelnym obiekcie i przy spadku temperatury poniżej -10°C, chwilowo może być potrzebne nawet 4–5 kW. Małe budynki tracą dużo ciepła przez dach, podłogę i nieszczelności, więc margines mocy jest wskazany.

Czy koza ogrzeje domek drewniany 5×5 taniej niż klimatyzator?

Najczęściej nie, jeśli kupujesz opał. Może być tańsza, gdy masz własne drewno.
Klimatyzator z funkcją pompy ciepła ma współczynnik COP zwykle 2–4 w chłodnych warunkach. To znaczy, że z 1 kWh prądu daje 2–4 kWh ciepła. Koza oddaje ciepło ze sprawnością zwykle 60–80 procent, a promiennik IR konwertuje 1 kWh prądu na 1 kWh ciepła. Gdy opał trzeba kupić, prąd używany przez pompę ciepła zazwyczaj wychodzi taniej w eksploatacji niż drewno. Koza ma jednak przewagi. Działa bez prądu, szybko nagrzewa i tworzy przyjemny klimat. W scenariuszu z darmowym drewnem może być najtańsza.

Kiedy promiennik IR to najtańsze rozwiązanie dla małego domku?

Gdy ogrzewasz rzadko, krótko i miejscowo.
Promienniki IR ogrzewają ludzi i powierzchnie, a nie całe powietrze. Sprawdzają się przy krótkich pobytach, w chłodnym, nieocieplonym domku. Wchodzisz, włączasz, czujesz ciepło bez długiego nagrzewania. IR ma sens przy strefowym dogrzewaniu, na przykład przy biurku, łóżku lub w kąciku wypoczynkowym. Do stałego utrzymania temperatury w całym wnętrzu lepszy jest klimatyzator z funkcją grzania, bo zużywa mniej prądu na tę samą ilość ciepła.

Jak izolacja ścian i dachu wpływa na koszty ogrzewania?

Najmocniej. Ocieplenie zwykle zmniejsza zużycie energii o kilkadziesiąt procent.
W domku drewnianym 5×5 największe straty ciepła idą przez dach i ściany, dalej przez nieszczelności, okna i podłogę. Docieplenie dachu warstwą wełny mineralnej i wiatroizolacji potrafi ograniczyć zapotrzebowanie nawet o jedną trzecią. Dodatkowa izolacja ścian i podłogi, uszczelnienie drzwi i okien oraz wentylacja z kontrolowanym nawiewem poprawią komfort i zmniejszą moc potrzebną do ogrzewania. Mniejsza moc to mniejszy sprzęt i tańsza eksploatacja.

Jakie są wymagania montażowe dla kozy, klimatyzatora i IR?

Każde źródło ciepła ma inne potrzeby i ograniczenia.

• Koza:
• Wymaga komina o odpowiednim przekroju i wysokości oraz dopływu powietrza do spalania.
• Potrzebna jest niepalna płyta pod piecem i osłony ścian.
• Należy zachować odstępy od materiałów palnych i zaplanować miejsce na składowanie opału.
• Klimatyzator z funkcją pompy ciepła:
• Wymaga miejsca na jednostkę zewnętrzną i wewnętrzną, odprowadzenia skroplin oraz zasilania elektrycznego.
• Przewód chłodniczy powinien mieć krótką i prostą trasę, a jednostka zewnętrzna mieć swobodny przepływ powietrza.
• Promiennik IR:
• Wymaga odpowiedniego zasilania i bezpiecznego montażu na ścianie lub suficie, poza zasięgiem dotyku.
• Należy uwzględnić zasięg promieniowania i brak przesłon między panelem a strefą przebywania.

Jakie zagrożenia pożarowe i wentylacyjne wiążą się z kozą w domku?

Najważniejsze to przegrzanie, zapalenie sadzy i tlenek węgla.
Koza oddaje silne promieniowanie cieplne. Zbyt małe odległości od drewna i tekstyliów grożą zapłonem. W piecu i kominie może gromadzić się sadza, która przy rozgrzaniu potrafi się zapalić. Spalanie w niedostatecznie wentylowanym pomieszczeniu tworzy ryzyko powstania tlenku węgla. Rozwiązaniem są właściwe odstępy od materiałów palnych, niepalne osłony, regularne czyszczenie przewodu dymowego i stały dopływ świeżego powietrza. Czujniki dymu i tlenku węgla zwiększają bezpieczeństwo.

Jak obliczyć zużycie energii dla klimatyzatora, kozy i IR?

Policz potrzebne ciepło, a potem przelicz na paliwo lub prąd.

• Krok 1. Oszacuj moc P na podstawie izolacji, na przykład 2,5 kW dla słabiej ocieplonego domku.
• Krok 2. Pomnóż przez czas grzania. Przykład: 8 godzin daje 20 kWh ciepła.
• Klimatyzator z pompą ciepła: zużycie prądu E = 20 kWh ciepła podzielone przez COP. Przy COP 3 wychodzi około 6,7 kWh energii elektrycznej.
• Promiennik IR: E = 20 kWh prądu, bo 1 kWh prądu daje 1 kWh ciepła.
• Koza na drewno: przy sprawności 70 procent i energii w drewnie około 4 kWh na kilogram, ciepło użytkowe z 1 kg wynosi około 2,8 kWh. Potrzeba więc około 7,1 kg drewna, aby uzyskać 20 kWh ciepła.

Aby policzyć koszt, pomnóż zużycie przez stawkę z własnej umowy lub rzeczywiste ceny opału. W praktyce, przy dodatnich temperaturach, klimatyzator bywa najtańszy w eksploatacji. IR wygrywa przy krótkim, strefowym grzaniu. Koza ma sens przy dostępnym, tanim lub własnym drewnie.

Czy najpierw warto poprawić izolację, zanim wybierzesz ogrzewanie?

Tak, bo najtańsza energia to ta, której nie zużyjesz.
Dodatkowe ocieplenie dachu i ścian oraz uszczelnienie okien i drzwi zmniejsza wymaganą moc źródła ciepła. Dzięki temu klimatyzator może pracować z wyższym współczynnikiem COP, promiennik IR potrzebuje mniej mocy, a koza łatwiej utrzyma stałą temperaturę bez przegrzewania. Nawet proste prace, jak uszczelki w drzwiach, wiatroizolacja i mata pod podłogą, podnoszą komfort i ograniczają rachunki. Przy lepszej izolacji sprzęt jest mniejszy, tańszy w użytkowaniu i cichszy.